Travelution | Duitsland editie

01 | 2025

Blog Zwarte Woud

Thema’s Duurzaamheid Steden & Cultuur Natuur & actief Rondreizen

Interviews Michaela Klare Victoria Bubmann Gerda van ‘T Land

Duitsland

Inhoudsopgave

32 Natuur & actief

46

14

Rondreizen

Steden & cultuur

05 12 14

INTRODUCTIE Vakantieland Duitsland

6 “Het Feel Good-thema staat voor duurzaam en verantwoordelijk reizen . ” Michaela Klare - Duits Verkeersbureau

THEMA Duurzaamheid

THEMA STEDEN & CULTUUR Mannheim Leipzig Bremen & Bremerhaven Regio Saksen-Anhalt Regio Mecklenburg-Vorpommern THEMA NATUUR & ACTIEF Ontspanning Regio Moezel Regio Thüringen

30 “Duitsland loopt wereldwijd als bestemming echt voorop.” Gerda van ‘t Land

32

42 46

REISBLOG - ZWARTE WOUD Patrick van der Meer

56 “Bij een verblijf in München hoort een wandeling door de Englischen Garten” Victoria Bubmann, Lufthansa Group

THEMA RONDREIZEN Kastelen- & Oranjeroute

Vakwerkroute Sprookjesroute

59

DUITS VERKEERSBUREAU Contactgegevens

2

inhoud

Voorwoord

Ik ken niemand die nog nooit in Duitsland is geweest. En dat zegt natuurlijk genoeg. Ook wij bij Travelution zijn fan van ons buurland en bezoeken Duitsland regelmatig! Met vriendinnen naar Düsseldorf of Keulen om kerstinkopen te doen, met de kids luxe kamperen in het Zwarte Woud met uitstapjes naar charmante dorpjes en naar het grote attractiepark Europa Park. Of een citybreak naar Hamburg. Ik hou er van! Elk jaar bezoeken we met het team de ITB in Berlijn en is er altijd wel een collega die wat langer blijft om de stad te ontdek ken. Maar ook minder bekende steden als Mannheim en Bremen, die in dit exclusieve magazine worden belicht, zijn meer dan de moeite waard. Rondom de wedstrijden van het Nederlands elftal tijdens het EK voetbal vorig jaar bleek voor een collega Leipzig een schot in de roos. Het biedt historie en cultuur, maar ook leuke restaurants en cafés. Maar er is meer: Duitsland heeft stranden in het noorden, mooie meren en bossen in het hele land en de Alpen in het zuiden. In dit maga zine vind je tal van tips op het gebied van steden, cultuur, natuur en activiteiten en is er aandacht voor diverse rondreis routes en duurzaamheid. Naar en in Duitsland kun je op een duurzame manier reizen en verblijven. Steeds meer Nederlanders gaan per elektrische auto naar Duitsland en rijen bij laadpalen zijn vrijwel overal verleden tijd. Duitsland heeft inmiddels 78.000 laadpalen voor elektrische auto’s, een groei van 60 procent ten opzichte van 2023. In 2025 is de doelstelling verder door te groeien. En dan is er natuurlijk het efficiënte en wijdvertakte spoorweg- en openbaar vervoersnetwerk dat Duitsland biedt. Regelmatig stimuleert de Duitse overheid met speciale acties en aanbie dingen het reizen per trein of openbaar vervoer. En ook Lufthansa werkt samen met de spoorwegen en investeert in schonere toestellen.

“Naar en in Duitsland kun je op

een duurzame manier reizen”

Ik weet zeker dat er in 2025 wederom meer Nederlanders voor Duitsland zullen kiezen.

Stephanie van de Velde

3

voorwoord

kaart

introductie

Vakantieland Duitsland

Duitsland is de populairste vakantiebestemming voor Nederlanders en kent 16 deelstaten, elk met zijn eigen unieke ervaringen. Van de levendige steden zoals Berlijn, Keulen of Dresden tot de prachtige landschappen van de Noord- en Oostzeekust tot de Alpen, er is voor elk wat wils. Verken historische kastelen, geniet van heerlijke gerechten en dompel jezelf onder in de rijke cultuur. In dit magazine maak je kennis met de diversiteit van Duitsland. Interactieve digitale kaart Duitsland investeert al jaren in digitale content. De nieuwste technieken worden gevolgd en gebruikt. Op de website is veel informatie te vinden over tal van thema’s inclusief een interactieve kaart. Zoeken is makkelijk op tal van onderwerpen en je krijgt gelijk meer informatie. Of je nu attractieparken, wijnregio’s, spa- en wellness resorts of kastelen zoekt. De thema tische data op de kaart is gratis beschikbaar.

Bremerhaven ©Erlebnis Bremerhaven/Tanja Mehl

Scan de QR-code voor de digitale kaart:

Koblenz ©Koblenz-Touristik GmbH/Johannes Bruchhof

Hello, I am Emma Een nieuwste innovatie die Duitsland online toepast is Emma, een digitale travel influencer, die gecreëerd is met AI. Op haar landingspagina op de website, waar je ook met haar kunt chatten, introduceert zij zichzelf en haar eigen Instagramaccount. Emma woont in Berlijn en werkt als freelancer in online marketing volgens haar online bio. Duitsland spreekt met deze nieuwe manier jonge mensen aan en deelt goede content. Ze ziet er levensecht uit en Emma had na drie weken al 3700 volgers op haar Instagramaccount. Je kunt haar volgen op @emmatravelsgermany.

Hello, I am Emma (afbeelding met AI gegenereerd)

Michaela Klare

“Het Feel Good-thema staat voor duurzaam en verantwoordelijk reizen.”

Michaela Klare is al 16 jaar in Nederland en als directeur van het Duits Verkeersbureau verantwoordelijk voor de belangrijkste markt voor Duitsland. Daarmee is zij een van de meest ervaren internationale directeur in Nederland met kennis van zaken en een groot netwerk. De afgelopen jaren vervulde ze bovendien diverse extra rollen voor het hoofdkantoor van de Deutsche Zentrale für Tourismus (DZT), zoals het verkeersbureau officieel heet. Aan Nederland heeft ze haar hart verloren. “Het bevalt me hier uitstekend en dat kan ook niet anders als je al 16 jaar in een land woont en werkt. Duitsland blijft mijn Heimat, maar Amsterdam is mijn thuis”. We spreken voor dit exclusieve magazine met haar over het populaire vakantieland Duitsland. Duitsland op de eerste plaats Volgens de meest recente cijfers van het CBS staat Duitsland op de eerste plaats als vakantiebestemming voor Nederlanders. In 2023 kozen Nederlanders 3,6 miljoen keer voor een vakantie in Duitsland. De grootste groep reizigers die in 2023 vakantie vierde in Duitsland

bestond uit stellen zonder kinderen. Zij gingen in totaal 1 miljoen keer. Bij stellen met kinderen ging dit om 875 duizend vakanties. Klare over de mooie cijfers: “We zijn weer terug op het niveau van vóór de pandemie. En de cijfers voor 2024 geven aan dat we dit jaar het recordjaar van 2019 zelfs zullen overtreffen. Ik denk dat de diversiteit van ons land met cultuur en historie, hotels en restaurants met uitstekende prijs-kwaliteitverhouding, onze gevarieerde natuur, maar ook onze steden Nederlanders aantrekt. In hun reisgedrag merken we ook andere interesses dan voorheen, het oosten van Duitsland is steeds meer in trek, hoewel dichtbijgelegen bestemmingen in Noordrijn-Westfalen en Rijnland-Paltz, zoals de Eifel, Moezel en het Sauerland heel populair blijven. Net als dichtbijgelegen steden als Keulen, Düsseldorf, Aken, Münster en het Ruhrgebied, die natuurlijk geweldige kerstmarkten bieden. ”

Monbijoupark, Berlijn ©GNTB/Dagmar Schwelle

Uitkijktoren in Trendelburg ©GNTB/Florian Trykowski

6

interview

interview

Heldere communicatie “Natuurlijk is door het feit dat wij buren zijn, de bereik baarheid uitstekend. De snelwegen sluiten naadloos aan, er is in Duitsland geen sprake van tol, het aantal oplaadpunten voor elektrische auto’s wordt voortdurend uitgebreid en het ov-netwerk biedt een grote meer waarde. In veel regio’s zijn ‘Ferienkarten’ verkrijgbaar, voor toegang tot een groot aantal recreatiefaciliteiten én gratis gebruik van het regionale openbaar vervoer. Vriendelijk voor het milieu en de portemonnee.” Duitsland is helder in de communicatie en de diverse campagnes die jaarlijks worden gevoerd. Er wordt the matisch gewerkt. “Overkoepelend blijft ons succesvolle motto #Stayalittlebitlonger leidend. We willen graag dat de mensen een paar nachten langer blijven dan gepland. Maar inderdaad, verder is de complete wereld wijde promotie van ons vakantieland gebaseerd op thema’s. Zo leggen we de focus in 2025 op Cultuurland Duitsland, Embrace German Nature en Feel Good. En in Nederland zetten we tevens de marktspecifieke campagne #DuitslandDichtbij voort.” “Het Feel Good-thema staat voor duurzaam en verant woord reizen. Het werd in 2021 geïntroduceerd en is niet meer weg te denken uit onze strategie. Je voelt je beter als je bewust reist. En dus steeds vaker duurza mere keuzes maakt. Dat kan zijn door per trein te reizen of in accommodaties te verblijven die gecertificeerd zijn. We merken ook dat steeds meer regio’s zich niet langer richten op onbeperkte groei en aantallen gasten. Ze willen aantrekkelijk blijven voor hun inwoners, zich richten op authentiek aanbod en gasten, die belang hechten aan een regionaal aanbod, langer blijven en wat meer besteden. En het gaat dan ook om bekende

De Moezel ©GNTB/Francesco Carovillano

interview 7 Kolenmijn Zeche Zollverein, Essen ©GNTB/Francesco Carovillano

interview

toeristische regio’s en plaatsen, zoals Winterberg, het noorden van de Eifel, het Hochschwarzwald, de Duitse wijnroute en het Saarland, een complete deelstaat. Wandelen en fietsen in Duitsland zijn ook duurzame vakantieactiviteiten en erg populair bij Nederlanders. Daarom ben ik heel blij dat we ter gelegenheid van het 20-jarig bestaan van de Fiets- en Wandelbeurs opnieuw Themaland mogen zijn.” UNESCO pop-up store Eén van de meest originele promotionele acties in het najaar van 2024 krijgt in 2025 een vervolg: een Duitsland pop-upstore op Station Utrecht Centraal. Eind septem ber 2024 opende Duitsland de speciale pop-upstore, volledig in het teken van het UNESCO Werelderfgoed in het land. Duitsland telt nu 54 UNESCO-Werelderfgoed locaties. Hiermee versterkt het zijn derde plaats als land met de meeste UNESCO-sites ter wereld. “De pop-up store is een perfecte plek om heel veel Nederlandse reizigers, waaronder ook veel jonge mensen te bereiken. In 2023 reisden per dag gemiddeld 226.000 mensen naar, van of via Utrecht Centraal Station. We bieden onze Duitse partners de gelegenheid om deel te nemen aan deze en andere promotionele acties. In 2024 waren

dat Essen, Bremen en Saksen-Anhalt, met zijn vijf UNESCO-Werelderfgoedlocaties van Bauhaus tot het Tuinenrijk Dessau-Wörlitz. We merken dat de partners het interessant vinden”, vertelt Klare. “Essen besteedde er aandacht aan ‘Urban Hiking’, een nieuw concept dat heel goed bij het motto #Stayalittlebitlonger past. Ik kan het aanraden. Ook jonge mensen gaan graag wandelen in de omgeving van de steden. Zo kun je in Essen rond om de Baldeneysee gaan hiken. Na een paar haltes met de S-Bahn sta je midden in het groen op een wandel route rond het grootste stuwmeer in de rivier de Ruhr, even ten zuiden van Essen.” Digitalisering en gratis data Duitsland investeert al jaren in digitale content, volgt de ontwikkelingen en zet de nieuwste technieken in. Het project ‘Open Data’ is onderdeel van de digitalisering. De DZT werkt samen met Duitse regionale toeristische organisaties met het doel toeristische gegevens te verzamelen voor gratis gebruik door derden. “Het gaat op dit moment al om circa 200.000 toeristische data, variërend van POI’s en rondleidingen tot hotels en restaurants en evenementen zoals de kerstmarkten. Deze data worden zijn gestructureerd en opgeslagen

Kasteel Schwerin ©TMV/Gross

Marienplatz, München ©GNTB/Dagmar Schwelle

8

interview

Interview

Tip Het Duits Verkeersbureau voert jaarlijks diverse onder zoeken uit en stelt deze kosteloos online beschikbaar voor de internationale reisbranche. Een recent onder zoek over duurzaam reizen toont aan dat de vraag naar deze vorm van reizen sterk stijgt. “60 procent van de internationale reisorganisaties verwacht de komende drie jaar een toename in boekingen van duurzame reisproducten. Deze verwachting steeg naar 65 procent in 2024. In totaal 79 procent van de internationale experts beschouwt Duitsland al als een duurzame reisbestemming”, aldus Klare. in de zogenaamde ‘Knowledge Graph’, die via een inter face gratis toegankelijk is. Via deze techniek kunnen aanbieders van vakantiehuizen bijvoorbeeld extra informatie over fiets- en wandelroutes rond hun accommodaties toevoegen aan hun website en zo een meerwaarde voor de klanten bieden. Of integreer de widget met informatie over de Duitse kerstmarkten eenvoudig binnen je eigen website. Touroperators of reisagenten die data of thematische widgets op hun website of in een app willen gebruiken of integreren kunnen graag contact met ons opnemen.” Scan de QR-code voor meer informatie:

Bad Wörishofen ©DZT/Florian Trykowski

Bad Buchau ©Oberschwaben Tourismus GmbH/Katja Fouad Vollmer

Scan voor meer informatie:

Sächsische Schweiz ©DZT/Jens Wegener

Duurzaamheid Thema

Boomtoppenpad bij de Saarschleife, Saarland ©GNTB/Jens Wegener

thema

Duurzame bestemming

Steeds meer reizigers houden bij het kiezen van hun bestemming rekening met het klimaat. Duitsland is voor duurzaam toerisme echt een topbestemming. Dat zie je onder meer terug in de vele gecertificeerde duurzame accommodaties, ecologisch gecertificeerde natuurgebieden, mogelijkheden om te genieten van vele streekproducten en steden die met het openbaar vervoer goed bereikbaar zijn. Accommodaties met keurmerk Voor een duurzamere vakantie zijn in Duitsland maar liefst meer dan 2100 gecertificeerde accommodaties te vinden. Denk daarbij aan ‘groene’ hotels, eco-campings met duurzame voorzieningen en aandacht voor natuur behoud, milieuvriendelijke Alpenhutten en natuurparken. Er zijn diverse certificeringen om een milieu- en klimaat vriendelijke accommodatie te herkennen. Wat de accom modaties gemeen hebben is een sterke betrokkenheid bij mens en natuur, naast uiteraard gastvrijheid en kwali teit. Op de website van Germany.travel staat een inter actieve kaart met alle gecertificeerde accommodaties. Daarnaast hebben steeds meer Duitse steden en regio’s duurzame initiatieven hoog in het vaandel staan. Neem bijvoorbeeld Lübeck. Deze Hanzestad aan de Oostzee is sinds mei 2023 gecertificeerd als duurzame bestemming vanwege de aandacht voor biodiversiteit, cultureel erf goed en duurzame mobiliteit. Ook in Düsseldorf wordt veel aandacht besteed aan duurzaam toerisme. Je kunt een klimaatwandeling door de stad maken en in ruil voor gratis gebruik van een kano meehelpen om de wateren zwerfafvalvrij te maken. Omdat regionaal en biologisch eten al jarenlang is ingeburgerd in Duitsland, is het ook een geweldige bestemming voor duurzame gastronomie. Je kunt er genieten van regionale wijnen en producten, die ecologisch verantwoord geproduceerd zijn. Een toenemend aantal restaurants in Duitsland heeft een groene Michelinster; in 2024 telde het land maar liefst 77 restaurants met deze onderscheiding.

Lübeck ©LTM/Olaf Malzahn

12

duurzaamheid

Cider taverne in Frankfurt ©DZT/Dagmar Schwelle

duurzaamheid

Vertraging en levenskwaliteit In Duitsland zijn momenteel 24 Cittaslow-steden. Cittaslow - een combinatie van het Italiaanse citta (stad) en het Engelse slow (langzaam), is een internationaal keurmerk. Kleinere steden die dit keurmerk hebben, behoren tot de top op het gebied van leefomgeving, landschap, streekproducten, gastvrijheid, milieu, infra structuur, cultuurhistorie en behoud van identiteit. In deze plaatsen wordt merkbaar veel aandacht besteed aan duurzaamheid, levenskwaliteit en vertraging. Duitse Cittslow-plaatsen zijn Hersbruck, Waldkirch, Überlingen, Lüdinghausen, Wirsberg, Penzlin, Meldorf, Deidesheim, Nördlingen, Bad Schussenried, Blieskastel, Berching, Bischofsheim, Bad Essen, Schneverdingen, Maikammer, Bad Wimpfen, Michelstadt, Schwetzingen, Zwingenberg, Homberg Efze, Spalt, Neustadt an der Weinstraße en Stollberg Erzgebirge. Duurzaam openbaar vervoer Duitsland is met de trein snel en goed bereikbaar. Zo zijn er directe treinverbindingen naar Osnabrück, Berlijn, Hannover, Oberhausen, Duisburg, Düsseldorf, Keulen en Frankfurt. En het is nu ook mogelijk om, met een verplicht fietsticket, de fiets mee te nemen in de hoge snelheidstrein. Om het openbaar vervoer nog makkelijker te maken, zijn in Duitsland overal toeristenkaarten verkrijgbaar. Deze passen zijn inclusief een ticket voor het open baar vervoer. De KONUS Gästekarte bijvoorbeeld is geldig als gratis vervoersbewijs voor bussen en treinen in de vakantieregio van het Zwarte Woud, van Pforzheim tot Bazel en van Karlsruhe tot Waldshut. In Beieren kun je gebruikmaken van de Allgäu-Walser Pas, een toegangskaart voor zwembaden en musea, en geldig als kaartje voor de bus- of (berg)trein. Met deze pas krijg je ook korting op ongeveer 150 excursie bestemmingen.

Düsseldorf ©GNTB/Francesco Carovillano

duurzaamheid

13

Bischofsheim ©DZT/Florian Trykowski

Steden & cultuur Thema

Elbphilharmonie, Hamburg ©Hamburg Marketing GmbH

city report thema

Perfect voor citytrips

Duitsland leent zich perfect voor een stedentrip. Met de auto ben je zo bij onze oosterburen, maar ook de trein en het vliegtuig zijn prima opties. Vanuit Amsterdam, Utrecht, Arnhem en Deventer zijn er per trein directe verbindingen en de Deutsche Bahn rijdt snel en com fortabel. Voor reizigers die zich willen onderdompelen in een culturele ervaring is er in Duitse steden zo veel te doen op het gebied van kunst en cultuur dat je bijna tijd tekort komt. Culturele hart en ziel Duitsland biedt een verscheidenheid aan hedendaagse kunst, te vinden in galeries, ateliers en musea. Vergaap je daarnaast aan moderne architectuur, duik in de wereld van straatkunst of ervaar onconventionele ten toonstellingslocaties. Om inzicht te krijgen in de culturele ziel en het creatieve hart van Europa kun je tijdens je stedentrip kiezen uit talloze kunst- en cultuurmusea. Daar wacht een schat aan meesterwerken, van oudheid tot moderne kunst. In Beieren bijvoorbeeld is een breed scala aan onderwerpen te vinden, van hoedenmaken tot keramiek, en van ridders en Romeinen tot de Renaissance. Om bezoekers wegwijs te maken, hebben ongeveer tachtig van deze musea zich verenigd in net werken die aan een bepaald onderwerp zijn gewijd. Wat Duitse steden vaak zo interessant maakt, is de combinatie van cultureel erfgoed en moderne innova ties. Verken de stad daarom ook eens aan de hand van architectonische hoogtepunten. Deze variëren van middeleeuwse kastelen en gotische kathedralen tot baanbrekende moderne architectuur. In Duitsland worden ook veel concerten en festivals gegeven, van legendarische rock- en popshows tot openluchtevene menten. Tip: ben je toch in Duitsland voor een muzikale ervaring? Blijf gewoon wat langer en combineer dit met een bezoek aan een historische stad of moderne metropool.

Wijk Schnoor in Bremen ©WFB Bremen/Carina Tank

©Stadtmarketing Mannheim GmbH/Michael Brand

Breminale festival ©WFB Bremen/Jonas Ginter

steden & cultuur

Culturele hoofdstad 2025

De Europese Unie roept elk jaar een stad uit als Culturele Hoofdstad van Europa. In 2025 valt die eer ten deel aan Chemnitz. Deze stad is na Dresden en Leipzig de derde grootste stad in de Duitse deelstaat Saksen. Als motto heeft Chemnitz ‘C the Unseen’, waarmee de 245.000 inwoners tellende stad verborgen schatten zichtbaar wil maken. Dat levert een spannende mix op van ondernemerschap en creativiteit. Volg de rijke sporen van de architectuurgeschiedenis, van de kathedralen uit het industriële tijdperk tot de prachtige Jugendstil- en Wilhelminawijken, en van het Bauhaus tot het Oostelijk modernisme. Of ga voor de Kunstsammlungen Chemnitz, die keuze biedt uit vijf gerenommeerde musea. Chemnitz, Stad der Makers Chemnitz staat ook wel bekend als de ‘Stad van de Makers’. Deze mentaliteit zie je terug in fabrieksge bouwen die zijn omgebouwd tot musea en open ruimtes die dienst doen als galerie. Daarnaast zijn ongeveer 3.000 garages omgetoverd tot interactieve ruimtes en creativiteitshubs waar je toonaangevende projecten geïnspireerd op de kenmerken van de stad vindt. In 2025 worden in en om Chemnitz het hele jaar door culturele evenementen georganiseerd. Wat je interesses ook zijn, met een museumnacht, knutselmarkten voor jong en oud, wijnfestivals, brouwerijmarkten, jazz-, indie- en dancefestivals, straatkunst, oldtimerrally’s en de European Peace Ride zit er voor iedere bezoeker wel wat bij. Voor wie ook de omgeving van Chemnitz wil ontdekken is er het Purple Path kunst- en beeldenpad, dat de stad met 38 steden en dorpen in de regio verbindt. Aan de hand van zes routes door het gebied, dat gemakkelijk met het openbaar vervoer te verkennen is, voeren beeldhouwwerken en installaties van kunstenaars je langs hoogtepunten uit de rijke culturele, industriële en mijnbouwgeschiedenis.

Kasteel Augustusburg ©Tourismusverband Erzgebirge e.V./Patrick Engert

Stadhuis in Chemnitz ©Chemnitz 2025 gGmbH/Ernesto Uhlmann

Karl Marx monument in Chemnitz ©TMGS/Wolfgang Gärtner

thema

Bauhaus, Bach & Grimm

In 2025 viert Duitsland veel jubilea. Zo is het honderd jaar geleden dat in 1925 de wereldberoemde kunste naarsschool Bauhaus van Weimar naar Dessau ver huisde. Daarnaast bestaat de Duitse sprookjesroute vijftig jaar en valt in 2025 ook de 240 e geboortedag van Jacob Grimm, bekend van de sprookjes. In 2025 is het daarnaast 275 jaar geleden dat Johann Sebastian Bach overleed; In Leipzig en Thüringen worden ter ere van deze componist evenementen georganiseerd. Bauhaus-erfgoed behouden Het Bauhaus wordt beschouwd als de belangrijkste school voor design, architectuur en kunst van de twin tigste eeuw. De kunstenaarsschool werd in 1919 opge richt, maar de verblijfplaatsen van kunstenaars die aan het Bauhaus waren verbonden zijn tegenwoordig nog altijd bedevaartsoorden voor kunstliefhebbers. Veel steden hebben hun Bauhaus-erfgoed in een nieuw jasje gestoken, zoals Dessau. In 2025 is de honderdste verjaar dag van de verhuizing van het Bauhaus van Weimar naar Dessau. Aangezien het Bauhaus in Dessau tussen 1925 en 1932 de hoogtijdagen beleefde, telt de stad het hoogste aantal originele Bauhaus-structuren ter wereld. Een must-see in Dessau is het schoolgebouw van het Bauhaus, ontworpen door de Duitse architect en docent Walter Gropius. Met zijn strakke, rechthoekige vorm en grote glazen gevels zag het gebouw - dat wordt be schouwd als een mijlpaal in de modernistische architec tuur - er voor die tijd heel modern uit. Om de hoek liggen de Meisterhäuser, ook UNESCO Werelderfgoed. Deze zeven woningen waren bedoeld voor Bauhaus-’meesters’, maar vormden tegelijk ook demonstratieobjecten voor het moderne bouwen en wonen. Meer weten over het Bauhaus? In 2019 opende het Bauhaus Museum Dessau, dat het jaar erop werd uitgeroepen tot ‘Museum van het Jaar’. Hier zijn meer dan duizend tentoonstellingen te zien.

Bauhaus Museum Dessau ©Staatskanzlei Sachsen-Anhalt/Michael Deutsch

18

steden & cultuur

steden & cultuur

Bach tot leven gebracht In Leipzig, dat als bijnaam ‘de Stad van de Muziek’ heeft, wordt sinds het begin van de twintigste eeuw het Bachfest georganiseerd ter ere van de barokke Duitse componist Johann Sebastian Bach. Het Bachfest 2025 vindt plaats van 12 tot en met 22 juni. De geruchten gaan dat Bach himself dit jaar ook zijn opwachting maakt op het festival in de historische Zomerzaal van het Bach archief. Aan de hand van augmented reality wordt de componist, een van de beroemdste aller tijden, tot leven gebracht. Ook in Thüringen, de deelstaat waar Bach de helft van zijn leven doorbracht, wordt een Bach Festival georganiseerd. Dit is een van de grootste muziekfestival in Midden-Duitsland en jaarlijks trekt het 20.000 Bachlief hebbers van over de hele wereld. In 2025 vindt het plaats van 11 april tot en met 4 mei. Op het Bach Festival vinden tijdens deze week meer dan vijftig concerten plaats op historische Bachplekken in heel Thüringen. Ontdek de sprookjeswereld van Grimm Duitsland is onlosmakelijk verbonden met de sprookjes van de gebroeders Grimm. Roodkapje, Sneeuwwitje, Assepoester waren slechts enkele van de vele sprookjes die dit schrijversduo optekende. Jacob Grimm werd in 1785 in het Duitse Hanau geboren. Als taalkundige en hoogleraar verzamelde hij samen met zijn jongere broer Wilhelm sprookjes. Het werk van de gebroeders Grimm veranderde niet alleen de Duitse literatuur, maar ver anderde ook de wereld van de taalkunde en folklore voorgoed. In Kassel, in de deelstaat Hessen, hebben de broers ongeveer dertig jaar gewoond en is Grimmwelt Kassel te bezoeken. In dit museum duik je door middel van spannende interactieve tentoonstellingen en waardevolle tentoongestelde voorwerpen in de wereld van de beroemdste sprookjesschrijvers ter wereld. Hanau en Kassel zijn beiden onderdeel van de Duitse sprookjesroute die door heel Duitsland loopt en 2025 het 50-jarige bestaan viert.

Kasteel Trendelburg met de toren van Rapunzel ©DZT/Florian Trykowski

steden & cultuur

19

Standbeeld van Bach in Leipzig ©Leipzig Travel/Tom Williger

thema

Mannheim

In het zuiden van Duitsland ligt Mannheim, in de op twee na grootste Duitse deelstaat Baden-Württemberg. De stad is zeer goed bereikbaar, met welk vervoermiddel dan ook. Gelegen in het hart van de metropoolregio Rijn Neckar is het een van de belangrijkste knooppunten van het nationale spoorvervoer met veel directe verbin dingen naar internationale steden. In de directe omge ving is Mannheim via vijf snelwegen in alle richtingen aangesloten op het Europese snelwegennet. Het vlieg veld van Frankfurt ligt op slechts 70 kilometer afstand en via de Rijn en Neckar is Mannheim per riviercruise schip te bereiken. Of doe de stad aan op de fiets, via de Neckar- en Rijnfietsroute. Terug naar de jaren twintig Veel culturele instellingen hebben de tentoonstelling ‘De nieuwe zakelijkheid – een eeuwfeest’ in de Kunsthalle Mannheim aangegrepen om evenementen te organiseren. Onder het motto ‘De jaren twintig in Mannheim’ zijn er van 1 september 2024 tot 9 maart 2025 dan ook vele tentoonstellingen, concerten, theater voorstellingen, lezingen en discussies, maar ook rond leidingen, opera, films, symposia en zelfs feesten. Een van de deelnemende locaties is het Capitol, een monu mentaal filmpaleis dat in 1927 werd gebouwd. Hier is onder meer een cross-overconcert met de Duitse Staatsphilharmonie Rijnland-Palts, een concert met hits uit de jaren twintig en dertig én een Great Gatsby Party met het Kareol Dansorkest. Cinema Quadrat eV heeft een gevarieerd filmprogramma, waaronder stomme films met livemuziek, en lezingen die gerelateerd zijn aan indrukwekkende filmische gebeurtenissen van de Weimarrepubliek (Duitsland tussen 1918 en 1933). In jazzclub Ella & Louis, binnen de historische muren van de Rosengarten in het hart van de stad, treden elke maandag, donderdag en vrijdag nieuwe talenten en gevestigde muzikanten op.

20

steden & cultuur

Watertoren op Friedrichsplatz ©GNTB/Francesco Carovillano

steden & cultuur

UNESCO muziekstad Mannheim In 2014 kenden de Verenigde Naties Mannheim de titel ‘UNESCO City of Music’ toe. Destijds waren er wereldwijd slechts zeven steden die waren opgenomen in dit Creative Cities Network. Mannheim’s muziekscene biedt, door het voor Duitsland unieke ‘Mannheim model’, een diversiteit die normaliter alleen in de grote steden ter wereld te vinden is. Het Mannheim-model verbindt de muziekbusiness, startups en kunst met elkaar. Het wordt gevormd door de Popakademie Baden-Württemberg, het start-upcentrum Musikpark Mannheim samen met de Music Commission Mannheim. Ook leeft in Mannheim de traditie van de klassieke muziek voort en is het Mannheim National Theater een van de belangrijkste podia in Duitsland. Waar Schiller en Mozart ooit werkten, worden vandaag de dag nog steeds tal van concerten, toneel- en dansvoorstel lingen uitgevoerd. De UNESCO Muziekstad Mannheim is interessant voor elke muziekliefhebber. Gedurende het jaar wordt op muziek gebied veel geoganiseerd. Aanraders zijn de Nachtwandel, die Lichtmeile in der Neckarstadt Weste, Lange Nacht der Kunst und Genüsse en de Mannheim Music Week. Openluchtmuseum voor straatkunst In de Alte Feuerwache Mannheim, een oude brandweer kazerne, kunnen muziek- en cultuurliefhebbers eveneens terecht voor concerten, theatervoorstellingen, feesten, lezingen en kunst. De locatie organiseert sinds 2013 het Open Urban Art Museum STADT.WAND.KUNST. Nationale en internationale graffitikunstenaars toveren de gevels van Mannheim om tot kleurrijke muurschilde ringen en elk jaar wordt de openluchtgalerie uitgebreid met andere afbeeldingen. Dit heeft ertoe geleid dat de stad in meer dan tien jaar tijd is uitgegroeid tot een openluchtmuseum voor internationale straatkunst.

Atrium van de Kunsthalle ©Kunsthalle Mannheim/Stefan Schilling

steden & cultuur

21

©Stadtmarketing Mannheim GmbH/Michael Brand

thema

Leipzig

Leipzig ligt in de deelstaat Saksen en is de ideale reis bestemming voor kunst- en cultuurliefhebbers. De leven dige stad barst van de cultuur, creativiteit en geschie denis. Overal zie je sporen van het industriële tijdperk dat de stad heeft gevormd. Ook zijn er weinig andere Duitse steden die zo’n rijk muzikaal erfgoed hebben als Leipzig, waar ooit wereldberoemde componisten woonden. Bovendien geniet de dynamische kunstscene van de stad wereldwijd een uitstekende reputatie. ‘Stad van de Muziek’ Leipzig wordt ook wel de ‘Stad van de Muziek’ genoemd vanwege de lange muzikale traditie. Door de eeuwen heen woonden meer dan vijfhonderd componisten in de stad, onder wie grote namen als Johann Sebastian Bach, Richard Wagner, Clara en Robert Schumann, Edvard Grieg en Gustav Mahler. Tot het muzikale erf goed behoren ook het Gewandhausorchester, het wereldberoemde Thomanerchor (St. Thomas Boys Choir) en Oper Leipzig, dat tot de oudste burgerlijke muziektheaterpodia van Europa behoort. Ook vandaag de dag is muziek nog altijd levendig in Leipzig, wat af te lezen valt aan de indrukwekkende muzikale kalender met daarop veel klassieke muziek festivals. Zo wordt elk jaar in juni het Leipzig Bachfest georganiseerd, en in november het Mendelssohn Festival. In 2025 vindt van 15 mei tot 1 juni het Shostakovich Festival plaats. Ter gelegenheid van de vijftigste sterfdag van Dmitri Sjostakovitsj voeren in het Gewandhaus het Gewandhausorchester, het Boston Symphony Orchestra en het speciaal voor het festival opgerichte festivalorkest alle symfonieën en solocon certen van de Russische componist uit. Bloeiende kunstscene In Leipzig zijn veel musea en galerieën voor beeldende en toegepaste kunst en de stad geldt al jaren als een

Leipzig ©Leipzig Travel/Philipp Kirschner

Gewandhaus ©Leipzig Travel/Philipp Kirschner

©DZT/Florian Trykowski

steden & cultuur

vaste waarde in de internationale kunstscene. In de musea is voor elk wat wils te vinden, van historische en archeologische collecties tot tentoonstellingen over lokale en regionale geschiedenis. Populair is het Bachmuseum, dat met zijn permanente tentoonstelling inzicht geeft in het leven en werk van Johann Sebastian Bach. Hij componeerde veel van zijn belangrijkste stukken, waaronder de beroemde Matthäus-Passion, in de 27 jaar dat hij in Leipzig woonde. Samen met het Bacharchief bevindt het museum zich in het Bosehaus, dat wordt beschouwd als een van de belangrijkste renaissancegebouwen van de stad. In Leipzig is ook vol op ruimte voor nieuw kunsttalent. Zo leidt de Academie voor Schone Kunsten ‘nieuwe meesters’ op, waarvan sommigen later hun weg vinden naar de Spinnerei, een oude katoenspinnerij die is omgetoverd tot galeries, ateliers en restaurants. Industrieel erfgoed Leipzig was in de negentiende eeuw een pionier in de Duitse industrialisatie. Dat zie je terug in de vele indus triële gebouwen in het westen van de stad. Als belang rijkste monumenten van het industriële erfgoed zijn het Alte Messegelände (oude beursterrein) in het oosten en de 170 jaar oude WERK2-cultuurfabriek in Connewitz in het zuiden een bezoek waard. Daarnaast ligt in de trendy wijk Plagwitz een gebied van meer dan 90 hectare dat bewaard is gebleven als monument van de industriële architectuur. Dit stadsdeel in West-Leipzig was het eerste grootschalige industriegebied in Duitsland dat volgens een plan werd ontwikkeld. Dankzij de renovatie van voormalige gebouwen in Wilhelminische stijl zijn er tegenwoordig nog steeds veel prachtige bakstenen gebouwen te bewonderen in het westen van de stad. De Spinnerei bijvoorbeeld, ooit de grootste katoenfabriek van Europa, is nu een creatieve plek voor kunstenaars. In de aangrenzende wijk Lindenau vind je industriële gebouwen als het Tapetenwerk en het Kunstkraftwerk.

Museum der bildenden Künste ©Leipzig Travel/Philipp Kirschner

Buntgarnwerke ©Leipzig Travel/Philipp Kirschner

Katoenspinfabriek ©Leipzig Travel/Daniel Koehler

thema

Bremen & Bremerhaven

Bremen ligt in Noord-Duitsland. En 60 kilometer noor delijker, direct aan zee, is Bremerhaven te vinden. Samen vormen de steden de deelstaat Bremen, wat de kleinste deelstaat van Duitsland is. Bremen is een levendige stad aan de rivier de Weser. Hoewel het een grote stad is, zijn de afstanden klein en ademt Bremen een Noord-Duitse gezelligheid. Bremerhaven is niet alleen een belangrijk handelscentrum, maar biedt ook een mix van maritieme geschiedenis, moderne weten schap en culturele ervaringen. Daal af onder de stad Wie zich wil onderdompelen in de cultuur en historie van Bremen, daalt af naar spannende gewelven onder de stad. Maak onder het stadhuis kennis met meer dan zeshonderd jaar traditie in de Ratskeller Bremen - als onderdeel van het Bremer stadhuis UNESCO Werelderfgoed. In het middeleeuwse Bremen was er al een gemeentelijke wijnkelder en toen het stadhuis in 1405 werd gebouwd, verhuisde de Ratskeller naar de kelders ervan. Tot op de dag van vandaag worden in de Ratskeller alleen Duitse wijnen geschonken: de kelder herbergt ongeveer 650 wijnen uit de dertien Duitse wijnbouw gebieden, én de oudste vatwijn van het land. Niet voor niets heeft de Ratskeller als bijnaam de ‘heerlijke fundering van het stadhuis’. Ook kun je in de wijnkelder Bremer specialiteiten proeven, zoals knipp (een krokant gebakken koek van granen en varkensvlees) en Labskaus. Dit typisch Noord-Duits gerecht - traditioneel een maaltijd voor zeelieden - bestaat uit gepureerd gezouten vlees, aardappelen, rode biet, spiegelei, komkommers en haring of rolmops. Ook in de gewelven onder het Liebfrauenkirchhof en het Domshof zijn traditionele Bremer restaurants te vinden, naast ‘s werelds grootste selectie van uitsluitend Duitse wijnen.

24

steden & cultuur

steden & cultuur

Muzikale en culturele hoogtepunten Van 9 juli tot 13 juli 2025 vindt in Bremen de Breminale plaats. Dit is een jaarlijks vijfdaags openluchtfestival op de Osterdeich. Het festival biedt een uitgebreid programma voor een breed publiek. Zo is er livemuziek in circustenten, kunst, jongleurs en narren, spelletjes voor de kinderen, maar ook theater, dans en lezingen. Verdeeld over acht podia treden er meer dan 120 artiesten op, van lokale opkomende muzikanten en minder bekende namen tot gevestigd (inter)nationaal talent. In talloze eetkraampjes kun je terecht voor heerlijke internationale specialiteiten. Sinds de eerste Breminale in 1987 - die plaatsvond op het marktplein van Bremen - is het festival met zijn combinatie van muzikale hoogtepunten en culturele diversiteit een vaste waarde geworden in het culturele landschap van de stad. Jaarlijks trekt het ongeveer 220.000 bezoekers. Nautisch festival In Bremerhaven kun je van 13 tot en met 17 augustus Sail Bremerhaven 2025 bezoeken. Dit nautisch feest biedt activiteiten op en rond het water en is een must voor iedereen die van schepen houdt. Vergaap je aan scheepsparades, hang de foodie uit op een internatio naal foodfestival, bekijk historische schepen van dichtbij, ontmoet zeelui en ga op zaterdagavond kijken naar het adembenemende vuurwerk. Tijdens deze editie van de Sail ligt de focus op de ‘koninginnen van de zee’, de zogeheten windjammers. Een windjammer is een groot zeilschip (een tallship) dat in de negentiende en begin twintigste eeuw werd gebruikt voor de handel. Tijdens het evenement liggen majestueuze tallships uit de hele wereld in de haven. Ook zijn er veel andere grote en kleine veelal historische schepen aangemeerd. Met activiteiten voor alle leeftijden is Sail Bremerhaven 2025 de perfecte plek om de wereld van de zeevaart te zien.

Bremer Ratskeller ©WFB Bremen/Jonas Jaromir Schmidt

Wijk Schnoorviertel ©WFB Bremen/Carina Tank

steden & cultuur

25

Bremerhaven ©GNTB/Florian Trykowski

thema

Regio Saksen-Anhalt

In het hart van Duitsland ligt de deelstaat Saksen-Anhalt. In deze regio liggen de steden Maagdenburg en Halle, de groene wijnstreek Saale-Unstrut en in het noorden de historische streek Altmark. Saksen-Anhalt is een ideale bestemming voor liefhebbers van geschiedenis, cultuur en natuur. Je kunt er historische UNESCO werelderfgoedlocaties verkennen, wandelen door schilderachtige landschappen en genieten van culinaire specialiteiten uit de regio. Pittoresk Halle In het zuiden van Saksen-Anhalt ligt Halle in de streek Saale. Gelegen aan de oevers van de rivier de Saale, vind je in deze pittoreske en compacte stad een historische oude binnenstad, een aantal van de beste musea van Europa en een bruisend nachtleven in kleurrijke kroegen wijken. De stad heeft bovendien een jonge kunstscene, bekroond vrijdenkerstheater en creatieve open ruimtes. Een van Halles bezienswaardigheden is het Giebichenstein-kasteel. Hierin is het stadsmuseum gevestigd en tijdens de zomermaanden vinden er rond leidingen, festivals, theatervoorstellingen en familie middagen plaats. Als je de toren beklimt en door de kleine raamopeningen kijkt, heb je een indrukwekkend uitzicht. Ook interessant is het Staatsmuseum van de Prehistorie, een van de belangrijkste archeologische musea van Europa. Hier wordt de geschiedenis van het paleolithicum tot de vroegmoderne tijd getoond. Het museum is sinds 2002 in het bezit van ‘de hemel schijf van Nebra’ . Dit is de oudste concrete voorstel ling van ‘de hemel’ en een UNESCO Werelderfgoed. Georg Friedrich Händel was een van Halles bekendste inwoners. In Händels geboortehuis is nu een museum met twee permanente tentoonstellingen, waar je alles te weten komt over het leven en werk van de beroemde barokcomponist.

Halle ©GNTB/Francesco Carovillano

Halle ©Thomas Ziegler

steden & cultuur

Zonnige wijnbouwstreek In het zuidelijke deel van Saksen-Anhalt biedt de regio Saale-Unstrut prachtige landschappen. Door dit zonni ge wijnbouwgebied tussen de rivieren Saale, Unstrut, Weiße Elster en Ilm kronkelen wandelpaden en beken door rivierdalen en uiterwaarden. De regio is de perfec te omgeving voor een wandel- of fietsvakantie met de mogelijkheid om sprookjesachtige kastelen, oude ker ken en een Romaanse weg te ontdekken. In de histori sche stadjes in de regio laten bewoners cultuurliefheb bers maar al te graag kennismaken met de hedendaagse cultuur van het gebied. De regio met een mineraalrijke bodem kent een duizend jaar oude wijntraditie, eeu wenoude wijngaardterrassen en meer dan zestig wijn huizen waar voor elke smaak wat te vinden is: van frui tige en sprankelende witte wijnen tot fluweelzachte rode wijnen. Familieuitje naar de hoofdstad Maagdenburg is de hoofdstad van Saksen-Anhalt. De stad biedt alle voorzieningen van een metropool en is gemakkelijk te bereiken met alle vervoersmiddelen. Maagdenburg is rijk aan geschiedenis en cultuur en biedt kleurrijk amusement en gevarieerde activiteiten voor het hele gezin. Maagdenburg was het machtscentrum van Otto de Grote en geen enkele andere stad had zulke nauwe banden met de eerste Duitse keizer. Hier stichtte hij een aartsbisdom en een klooster, waarvan de ruïnes nu onder de kathedraal liggen. Dankzij de ligging aan de rivier de Elbe en de nabijgelegen kanalen ontwik kelde Magdeburg zich later tot een belangrijk handels centrum. De hoofdstad is een prima bestemming voor bijvoorbeeld een weekendje weg met het hele gezin. Bezoek de historische gebouwen, vermaak je met allerlei activiteiten of maak een omweg naar de natuur voor wat rust en ontspanning.

Freyburg, Saale-Unstrut regio ©Sachsen-Anhalt mbH/Maximilian Wiesenbach

Groene Citadel van Maagdenburg ©Sachsen-Anhalt mbH/Maximilian Wiesenbach

thema

Regio Mecklenburg-Vorpommern

De zonnigste deelstaat van Duitsland, Mecklenburg Vorpommern, ligt in het noordoosten van Duitsland aan de Oostzee. Binnen Duitsland is het de populairste vakantiebestemming. Niet gek ook, want de 2200 kilo meter lange kustlijn met fijne zandstranden en witte krijtrotsen, mondaine badplaatsen, gezellige vissers dorpjes en sprookjesachtige kastelen nodigen zeker uit om te voet, op de fiets of per boot verkend te worden. De regio bestaat voor 30 procent uit beschermd natuur gebied en telt drie nationale parken, drie UNESCO biosfeerreservaten en zeven natuurparken. Vorpommern ook veel te bieden voor een stedentrip. Plan bijvoorbeeld een bezoek aan een van de Hanze steden Rostock, Wismar, Stralsund of Greifswald, geliefd om hun imposante bakstenen gebouwen en de nabij heid van de zee. De Hanzestad Rostock combineert grootstedelijke flair met rustige natuur. De rivier de Warnow stroomt door het centrum van de stad, langs het historische centrum naar de Oostzeebadplaats Warnemünde, met zijn lange witte zandstrand. Hier kun je talloze wateractiviteiten zoals suppen of boot tochten ondernemen. De oude steden Stralsund en Wismar, beide UNESCO Werelderfgoed, zijn prachtige architectonische schat kamers. Wismar heeft een middeleeuwse charme met patriciërshuizen, pakhuizen en ‘kontors’ (traditionele Hanzekantoren). Stralsund staat bekend om zijn architectonische diversiteit, waaronder het moderne aquarium Ozeaneum in de historische haven. Er zijn veel uitstekende excursiebestemmingen in de omge ving, zoals het eiland Rügen en Greifswald. Dit is een historische stad, met een museumhaven met traditio nele schepen en nabijgelegen ruïnes van de abdij Eldena. Stedentrip Hanzestad Naast de unieke natuur heeft Mecklenburg

Warnemünde ©TMV/Gänsicke

28

steden & cultuur

Wismar ©TMV/Tiemann

steden & cultuur

UNESCO-kasteel Schwerin De hoofdstad van Mecklenburg-Vorpommern is Schwerin. Wandel door de oudste stad van de deelstaat, maak een tochtje over een van de meren - die een kwart van het stadsoppervlak beslaan - of breng een bezoek aan het mooie kasteel. Het is het middelpunt van Schwerin en wordt omringd door parken en tuinen. Het is schilderachtig gelegen op een klein eiland in het meer van Schwerin. Eeuwenlang was dit het residen tiepaleis van de hertogen van Mecklenburg, nu is hier het staatsparlement en het kasteelmuseum gevestigd. Met zijn galerij en gouden troonzaal geeft het inzicht in het leven van een van de oudste Duitse dynastieën. Samen met andere hertogelijke residenties vormt het paleis een historisch uniek architectonisch geheel, dat sinds juli 2024 de titel UNESCO Werelderfgoed draagt. Culturele trip landinwaarts Verder landinwaarts neemt Neubrandenburg je mee terug in de tijd naar de middeleeuwen. De vierpoorten stad wordt omringd door een indrukwekkende stads muur en de bijbehorende middeleeuwse torens, poorten en groene wallen geven de stad een unieke charme. Ook heeft Neubrandenburg een levendige en kleurrijke culturele scene, met veel kunstgalerieën, musea en theaters. Zo zijn in het gereconstrueerde Wiekhäuser tegenwoordig openbare instellingen, kunstateliers, clubs, kleine winkels en gezellige restaurants. De stad Güstrow combineert historische architectuur met cultureel erfgoed. Hier vind je een imposant in renaissancestijl gebouwd kasteel uit 1671 met een siertuin. Güstrow heeft een oud centrum met vak werkhuizen, een classicistisch stadhuis en een grote kathedraal. De Duitse expressionistische beeldhouwer, prentkunstenaar en schilder Ernst Barlach woonde er bijna dertig jaar lang. Aan hem dankt de stad zijn bijnaam Barlachstad.

Rivier Ryck in Greifswald ©GNTB/Florian Trykowski

Kasteel Schwerin ©GNTB/Francesco Carovillano

Friedländer poort bij Neubrandenburg ©TMV/Petermann

steden & cultuur

29

Gerda van ‘t Land

“Duitsland is op het gebied van barrière vrij reizen al heel ver.”

Duitsland loopt voorop “Duitsland loopt wereldwijd als bestemming echt voor op. Het is ook echt het enige land ter wereld dat, rond de German Travel Mart (GTM), famtrips organiseert voor vakmensen die de doelgroep van reizen voor mensen met een beperking bedienen. Dat is echt uniek. In Duitsland noemen ze het overigens barrièrevrij reizen. Over het algemeen denken mensen dat het meeste niet kan. Duitsland bewijst het tegendeel. Er kan heel veel, alleen moet je veel extra stappen zetten om een reis te realiseren. Het fijne van die famtrips in Duitsland is dat je gelijkgestemde reisorganisatoren uit heel de wereld ontmoet, waardoor je nieuwe ideeën of tips krijgt.” Toegankelijkheid in kaart “Hoe ver Duitsland is? Heel ver, zeker als je het met andere bestemmingen vergelijkt, hoewel er altijd ver beterpunten zijn. Maar die mag je ook gewoon delen. Daar wordt niet moeilijk over gedaan. Het Duits Verkeersbureau (DZT) heeft ook een Innovation Manager aangesteld, die naast duurzaam reizen ook barrièrevrij

Gerda van ’t Land is in de reiswereld al vele decennia het gezicht van reizen voor mensen met een beperking. In 1974 belandde ze, op 14-jarige leeftijd, door een ver keersongeluk permanent in een rolstoel. Maar door een ongekend doorzettingsvermogen lukte het haar om haar droom, een carrière in de reisbranche, te verwezenlijken. Ze startte in 1981 als reisadviseuse bij NBBS en werkte er als officemanager. Reisbureau Gerda Zwolle “In de zeventiger jaren hield het leven na een dwars laesie eigenlijk op, maar ik heb me er nooit bij neerge legd”, vertelt ze. “De NBBS-tijd was mooi. We groeiden met het reisbureau, wat veel mensen toen Reisbureau Gerda in Zwolle noemde. Dat was wel heel leuk. Daarna heb ik een paar jaar in het onderwijs gewerkt, maar heb ik me al snel toegelegd op reizen voor mensen met een beperking. Met ruim 160.000 mensen in Nederland die permanent rolstoelgebonden zijn, is dat een grote doel groep, maar wel met een heel bewerkelijk product. Het is ook echt een missie, want er gaan veel uren in zitten.”

30

interview

interview

reizen in zijn portefeuille heeft. Olaf Schlieper heet hij en hij is supergoed bezig. DZT stimuleert met overheids subsidies alle zestien deelstaten om hun toegankelijkheid vast te leggen, “mapping” noemen ze dat. Alles wordt opgemeten en in kaart gebracht. Vrijwel iedere staat is er mee bezig. Daarna moeten er dan stappen volgen. Soms geeft men vervolgens aan: ‘ we hebben er weinig vraag naar ’. Maar dat is de volgende stap, het promoten van de mogelijkheden richting de doelgroep.” Gesprekspartners bereiden zich voor “Dat is vaker onderwerp van gesprek geweest de afge lopen tien à vijftien jaar: het hebben van een toeganke lijk product en het promoten ervan. Maar ik klaag niet, er is veel veranderd. Vandaag de dag bereiden ge sprekspartners, met name hotels, zich tijdens beurzen als ITB of GTM echt voor op onze meetings. Met ideeën en vragen, terwijl er voorheen werd gezegd: ‘we doen toch al best wat dingen’. Er zijn echt veel Duitse hotels in steden en regio’s die verder kijken en wat voorheen niet mogelijk was, mogelijk maken. Zo worden er in Duitsland zelfs unieke boomhuthotels aangeboden voor mensen met een (fysieke) beperking. Maar een van mijn meest geliefde hotels leerde ik in 2012 kennen tijdens de German Travel Mart in Stuttgart.” Röntgen van Hotel Schulhaus in Lorch. Dit hotel ligt aan de Rijn en zij promoot de kamers die ze heeft voor mensen met een beperking. Het zijn er maar twee, maar ze zitten het hele jaar door vol. Ikzelf ga al tien jaar lang twee keer per jaar. En los van de toeganke lijkheid in het hotel, geeft Susanne ook tal van tips en toegankelijke restaurants in de omgeving.” Hotel Im Schulhaus in Lorch “Tijdens die GTM maakte ik kennis met Susanne

‘Tourism for All’ Om de reisplanning voor mensen met een beperking makkelijker te maken heeft het Duits Verkeersbureau een online informatiepagina met tal van mogelijkheden. Gebruik de ‘Tourism for All’-database met een breed scala aan toeristische aan biedingen voor gasten met een beperking.

Natuur & actief Thema

rondreizen 33 Annweiler am Trifels ©DZT/Ben Wiesenfarth

thema

Actieve vakantie

Duitsland is een wandel- en fietsland bij uitstek. Verspreid door het hele land liggen routes voor elke actieve vakantieganger. Voor wandelaars zijn er acht regio’s die voldoen aan de hoge eisen van de Duitse wandelbond en die een certificering hebben vanwege de vele overnachtingsmogelijkheden en natuurlijke paden. Ook zijn er routes waarvan het startpunt bereik baar is met de trein of met de bus. Daarnaast telt Duitsland gevarieerde en uitstekend bewegwijzerde fietsroutes, van de Oostzee tot de Alpen en van de Donau tot het Elbezandsteengebergte. Naast de meer dan 320 langeafstandsfietsroutes bieden zes door de Duitse fietsersbond gecertificeerde CycleTravelRegions hoogwaardige fietsroutes en fietsvriendelijke accommo daties. En afhankelijk van de deelstaat en vervoers maatschappij kun je ook je fiets goedkoop of zelfs gratis meenemen in het openbaar vervoer. De paden op Een van de mooiste wandelroutes van Duitsland is de ‘Malerweg’ (Schildersweg) door het sprookjesachtige landschap van het Elbezandsteengebergte. Hier zijn The Chronicles of Narnia, Cloud Atlas en The Grand Budapest Hotel gefilmd. Hoogtepunten onderweg zijn de Lichtenhain-waterval en de vesting Königstein, waar rondleidingen mogelijk zijn. De oude binnenstad van Pirna en het kuuroord Bad Schandau zijn ook een bezoek waard. De vervoersverbindingen naar het Elbezandsteengebergte zijn uitstekend: zo kun je de S-Bahn naar Dresden nemen. Veerboten en raderboten brengen je vervolgens naar de wandeletappes. De bijna zevenhonderd jaar oude Rennsteig is de oudste wandel route van Duitsland. De route is 169 kilometer lang, begint in Hörschel, eindigt in Blankenstein en is verdeeld in zes etappes. Wandelaars die wat cultuur willen op snuiven, maken een omweg naar kasteel Wartburg, een van de beroemdste kastelen van Duitsland en UNESCO-werelderfgoed. Met 660 kilometer is de

Zwarte Woud ©Schwarzwald Tourismus/Chris Keller

Bernkastel-Kues ©DZT/Günter Standl

Elbezandsteengebergte in Saksisch Zwitserland ©DZT/Jens Wegener